بسیاری از افراد بر این باورند که نقشه مغزی و نوار مغزی تفاوتی با هم ندارند اما در واقع اینطور نیست شباهت نقشه مغزی و نوار مغزی تنها در کاربرد آنهاست که به ثبت و ضبط امواج مغز می پردازند. اما از نظر نحوه ی عملکرد تفاوت هایی با یکدیگر دارند. در این مقاله از مقالات نقشه مغزی به تفاوت نقشه مغزی QEEG با نوار مغزی EEG می پردازیم:
تفاوت نقشه مغزی QEEG با نوار مغزی EEG
نوار مغزی چیست؟
الکتروانسفالوگرام (EEG) آزمایشی است که فعالیت الکتریکی مغز را با استفاده از اتصال دیسک‌های فلزی کوچک به نام الکترود به پوست را نشان می دهد.نتایج EEG تغییراتی را در فعالیت مغز نشان می دهد که ممکن است در تشخیص بیماری های مغزی، به ویژه صرع و سایر اختلالات تشنج مفید باشد
EEG سالهاست که مورد استفاده قرار می گیرد و یک روش بی خطر محسوب می شود. آزمایش هیچ ناراحتی ایجاد نمی کند. الکترودها فعالیت را ثبت می کنند. هیچ عوارضی ایجاد نمی کنند. این دستگاه فقط امواج مغز را ثبت کرده و به صورت نمودار روی کاغذ چاپ می کند و هیچ گونه تحلیل ریاضی و کمی روی آن ها انجام نمی دهد.
در حالت کلی در یک سیستم EEG، اثر الکتریکی فعالیت نورون‌های مغز از طریق الکترودهای نصب شده بر روی سر به دستگاه انتقال داده شده و پس از تقویت و حذف نویز به صورت سیگنال زمانی ثبت و نمایش داده می‌شود.
نقشه مغزی چیست؟
نقشه برداری مغز مجموعه ای از تکنیک های علوم اعصاب است نقشه برداری مغز به طور خلاصه مطالعه آناتومی و عملکرد مغز و نخاع از طریق استفاده از تصویربرداری رنگی است
اطلاعات کمی ثبت شده نقشه مغزی QEEG به وسیله کامپیوتر و نرم افزارهای تخصصی تجزیه و تحلیل شده و وجود بیماری و اختلالات روانی را تشخیص می دهد.
در واقع نقشه مغزی یک حالت مقایسه ای دارد به این صورت که امواج مغزی در حالت نرمال ثبت شده و تصاویر امواج مغزی بیماران با حالت نرمال مقایسه می شود.
تفاوت نقشه مغزی QEEG با نوار مغزی EEG
یک الکتروانسفالوگرام استاندارد (EEG) فعالیت الکتریکی یا امواج مغزی را که نماینده فعالیت مغزی زیرین قشر مغز هستند، ثبت می کند. یک EEG کمی (qEEG) تجزیه و تحلیل های ریاضی و آماری پیچیده ای را برای این امواج مغزی اعمال می کند و آنها را با سن و جنسیت کنترل شده مقایسه می کند.
نوار مغزی، امواج مغز به شکل نمودار روی کاغذ ثبت شده و اعمال ریاضی روی آن انجام نمی شود. متخصص با بررسی نمودار و شکل آن ها می تواند تشخیص دهد که فرد به چه نوع بیماری مبتلاست.
الکتروانسفالوگرافی کمی(QEEG) یا نقشه مغزی با استفاده از روش‌های ریاضی این امواج را به مقادیر کمی برای مقایسه و بررسی عملکرد صحیح مغز تبدیل می‌کند. در این حالت می‌توان با مقایسه مقادیر آزمایش با مقادیر به‌دست‌آمده از نقشه مغز جمعیت بهنجار، به تشخیص بیماری‌های احتمالی در فرد پرداخت.
ضمن اینکه دستگاه نقشه مغزی دستگاهی جدید تر ولی نوار مغزی قدیمی تر است و بیماری های بیش تری را می توان توسط این دستگاه تشخیص داد
الکتروانسفالوگرافی کمی(QEEG) یکی از به روزترین و پر استفاده‌ترین ابزارهای تصویر برداری عملکردی از مغز میباشد.
در نقشه مغزی ، با استفاده از دستگاه QEEG و بسته به نوع اختلال، عملکرد نواحی سطحی و عمقی مغز مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرد
و می‌تواند اطلاعات زیادی را در رابطه با نوع اختلال، علائم ناشی از اختلال و انتخاب درمان مناسب در اختیار متخصص قرار دهد.
مغز انسان دارای پنج فرکانس اصلی آلفا، تتا، دلتا، بتا و بتای بالا است که هر کدام از این فرکانس‌ها در شرایط خاصی غالب هستند.
مثلاً فرکانس آلفا در زمان استراحت و فرکانس دلتا در زمان خواب غالب هستند.
زمانی که در یک شرایط خاص باند فرکانسی غالب فرد با یک فرد سالم تفاوت داشته باشد
یعنی اختلالی در مغز وجود دارد و تشخیص از طریق مقایسه این فرکانس‌ها انجام می‌شود.
روش تفسیر نقشه برداری مغز یا QEEG
برای تفسیر صحیح نقشه مغزی، سه مرحله اصلی انجام می‌شود.
ضبط EEG در این مرحله نرم‌افزار، فعالیت الکتریکی مغز را از طریق سنسورهای قرار گرفته بر روی سر ضبط می‌کند. حذف امواج اضافی امواجی که در مرحله قبل توسط دستگاه ضبط شده‌اند شامل یک سری امواج بدون استفاده مانند امواج ناشی از تپش قلب، حرکات چشم و فعالیت عضلات نیز هستند. در این مرحله این امواج اضافی از داده‌ها حذف می‌شوند.
تفسیر اطلاعات جمع شده داده‌های ضبط شده توسط آزمایش نوار مغزی پردازش شده و به‌صورت کمی درمی‌آیند. بر طبق مطالعات انجام شده، اندازه امواج مختلف در مغز انسان دارای استاندارد و حد نرمالی است که بر اساس سن و جنس متفاوت است. با مقایسه اندازه‌های به‌دست‌آمده از ثبت امواج در فرد با مقادیر بهنجار مشخص می‌شود کدام‌یک از امواج و در کدام ناحیه از سر دارای فعالیت نامناسبی است. امواج با فعالیت مناسب با رنگ سبز، امواج با فعالیت کمتر از حد نرمال بارنگ آبی و امواج با فعالیت بیشتر از حد نرمال با رنگ قرمز یا نارنجی مشخص می‌شوند.
درکلینیک نوروفیدبک توانش نقشه مغزی زیر نظر دکتر جهانی متخصص علوم اعصاب و دکتر ندا قدمگاهی متخصص روانشناسی شناختی انجام می شود. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره های 8-02166570947 یا شماره واتس آپ 09304050331 تماس حاصل بفرمایید.
